ราชวงศ์โง ราชวงศ์ดิญ และราชวงศ์เลก่อน ของ ประวัติศาสตร์เวียดนาม

เมื่อราชวงศ์ถังเสื่อมอำนาจและล่มสลายไปในค.ศ. 907 ทำให้ประเทศจีนเข้าสู่ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ (Five dynasties and Ten kingdoms period) ดินแดนประเทศจีนแตกแยกออกเป็นรัฐต่างๆ จักรพรรดิหลิวหยั่น (Liú Yǎn, 劉龑) แห่งรัฐฮั่นใต้ (Southern Han) ต้องการแผ่ขยายอำนาจลงมายังเขตจิ้งไห่จึงส่งทัพมาโจมตีเข้ายึดเมืองต๊งบิ่ญในค.ศ. 930 และจับตัวเจี๋ยตู้สื่อคุกเถื่อมี้ (Khúc Thừa Mỹ) กลับไป ทำให้การปกครองของเจี๋ยตู้สื่อตระกูลคุกสิ้นสุดลง เซืองดื่ญเหงะ (Dương Đình Nghệ, 楊廷藝) ยกทัพเข้าขับไล่ทัพของรัฐฮั่นใต้ออกไปจากจิ้งไห่ได้สำเร็จแล้วตั้งตนขึ้นเป็นเจี๋ยตู้สื่อแห่งจิ้งไห่ ในค.ศ. 937 เจี๋ยตู้สื่อเซืองดิ่ญเหงะถูกลอบสังหารโดยเขี่ยวกงเที๋ยน (Kiều Công Tiễn, 矯公羡) ซึ่งอยู่ฝ่ายของรัฐฮั่นใต้ เมื่อยึดอำนาจในเขตจิ้งไห่ได้แล้วเขี่ยวกงเที๋ยนจึงเข้าสวามิภักดิ์ต่อรัฐฮั่นใต้ โงเกวี่ยน (Ngô Quyền, 吳權) บุตรเขยของเซืองดิ่ญเหงะยกทัพเข้าปราบและสังหารเขี่ยวกงเที๋ยน จักรพรรดิหลิวหยั่นแห่งรัฐฮั่นใต้ทรงส่งพระโอรสหลิวหงเชา (Liú Hóngcāo, 劉弘操) ยกทัพมาปราบโงเกวี่ยนในเขตจิ้งไห่ โงเกวี่ยนวางแท่งเหล็กแหลมไว้ใต้แม่น้ำบักดั่ง เมื่อทัพเรือของรับฮั่นใต้มาถึงโงเกวี่ยนจึงส่งเรือไปสกัดทัพของฮั่นใต้ไว้ เมื่อระดับน้ำลดลงทัพเรือของรัฐฮั่นใต้จึงถูกเหล็กแหลมใต้น้ำทิ่มแทง เจ้าชายหลิวหงเชาสิ้นพระชนม์ในที่รบ โงเกวี่ยนจึงได้รับชัยชนะในยุทธนาวีแม่น้ำบักดั่ง (Battle of Bạch Đằng River) ในค.ศ. 938 และตั้งตนเองขึ้นเป็น "เจ้าชายโงเวือง" (Ngô Vương, 吳王) ก่อตั้งราชวงศ์โง (Ngô dynasty) ปกครองเขตจิ้งไห่เป็นรัฐแยกตัวเป็นอิสระจากจักรวรรดิจีนและการปกครองของจีนครั้งที่สามสิ้นสุดลง เจ้าชายโงเวืองทรงย้ายเมืองหลวงของจิ้งไห่มายังเมืองโก๋ลวา (Cổ Loa)

หลังจากที่เจ้าชายโงเวืองสิ้นพระชนม์ในค.ศ. 944 เกิดการแก่งแย่งชิงอำนาจระหว่างพระโอรสหลายพระองค์และตระกูลเซือง นำไปสู่กลียุคของขุนศึกทั้งสิบสอง (Anarchy of Twelve Warlords) รัฐจิ้งไห่แตกออกเป็นแคว้นเล็กแคว้นน้อยเป็นเวลายี่สิบสี่ปี จนกระทั่งขุนศึกดิญโบะลิ๋ญ (Đinh Bộ Lĩnh) ปราบปรามขุนศึกคนอื่นและรวบรวมดินแดนรัฐจิ้งไห่ให้เป็นหนึ่งเดียวอีกครั้ง ในค.ศ. 968 ดิญโบะลิ๋ญปราบดาภิเษกตนเองขึ้นเป็นฮว่างเด๊ดิญเทียนฮว่าง (Đinh Tiên Hoàng, 丁先皇) ก่อตั้งราชวงศ์ดิญ (Đinh dynasty) ขึ้น พระจักรพรรดิดิญเทียนฮว่างทรงตั้งชื่อประเทศใหม่ว่า "ดั่ยโก่เหวียต" (Đại Cồ Việt, 大瞿越) และย้ายราชธานีจากเมืองโก๋ลวาไปยังเมืองฮวาลือ (Hoa Lư) พระจักรพรรดิดิญเทียนฮว่างถูกขุนนางลอบปลงพระชนม์สวรรคตในค.ศ. 979 พระโอรสที่ยังพระเยาว์ขึ้นเป็นฮว่างเด๊องค์ต่อมาโดยมีไท้เห่าพระนางเซืองเวินงา (Dương Vân Nga, 楊雲娥) เป็นผู้สำเร็จราชการแทน ในค.ศ. 980 พระจักรพรรดิซ่งไท่จงแห่งราชวงศ์ซ่งทรงเห็นว่าดั่ยโก่เหวียตมีจักรพรรดิที่ยังพระเยาว์จึงมีพระราชโองการให้จัดทัพเข้ารุกรานผนวกรัฐดั่ยโก่เหวียตกลับคืนสู่จักรวรรดิจีนอีกครั้ง บรรดาขุนนางของดั่ยโก่เหวียตเห็นว่าประเทศชาติกำลังประสบภัยอันตรายจากราชวงศ์ซ่งจึงร้องขอให้ไท้เห่าเซืองเวินงาปลดฮว่างเด๊ที่ยังพระเยาว์ออกจากราชสมบัติ ไท้เห่าเซืองเวินงาจึงทรงยอมปลดพระโอรสของพระนางเองออกจากราชสมบัติและยกราชสมบัติให้เล ฮวั่น (Lê Hoàn) ซึ่งเป็นผู้บัญชาการกองทัพสูงสุด เป็นพระจักรพรรดิดั่ยฮั่ญ (Đại Hành, 大行皇帝) เป็นจุดเริ่มต้นของราชวงศ์เลก่อน (Early Lê dynasty)

พระจักรพรรดิซ่งไท่จงทรงส่งทัพจีนเข้าบุกมายังเวียดนาม ทัพของดั่ยโก่เหวียตสามารถเอาชนะทัพจีนได้ในยุทธนาวีที่แม่น้ำบักดั่ง (Battle of Bạch Đằng River) ในค.ศ. 981 จากนั้นเกิดการเจราสงบศึกโดยที่พระจักรพรรดิดั่ยฮั่ญแห่งดั่ยโก่เหวียดทรงยอมส่งเครื่องบรรณาการไปถวายแด่พระจักรพรรดิซ่งไท่จงเป็นพิธีการทุกสามปี ในค.ศ. 990 พระจักรพรรดิดั่ยฮั่ญทรงส่งทัพดั่ยโก่เหวียตเข้ารุกรานอาณาจักรจามปาเป็นครั้งแรก อาณาจักรจามปายินยอมส่งบรรณาการเป็นเมืองขึ้นของดั่ยโก่เหวียต เมื่อพระจักรพรรดิดั่ยฮั่ญสวรรคตในค.ศ. 1005 จากนั้นเกิดการแย่งชิงอำนาจหลายครั้ง ฮว่างเด๊ราชวงศ์เลมีความอ่อนแอ

ใกล้เคียง

ประวัติศาสตร์ ประวัติศาสนาพุทธ ประวัติศาสตร์ไทย ประวัติศาสตร์โลก ประวัติศาสตร์จีน ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น ประวัติศาสตร์อินเดีย ประวัติศาสตร์สหรัฐ ประวัติการบินไทย ประวัติศาสตร์เทคโนโลยี